Charakterystyka programu

Program powstał w związku z potrzebą zorganizowania zajęć dodatkowych przygotowujących uczniów klas VIII do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego.

Obejmuje działania zmierzające do powtórzenia i utrwalenia wiadomości oraz rozwijania umiejętności określonych w podstawie programowej  nauczania języka polskiego.                Na realizację programu przeznaczonych zostanie 44 –  50  godzin  dydaktycznych  (lekcyjnych) oraz  4 godziny  na próbny  egzamin i jego omówienie .

Treści programowe obejmują przede wszystkim zagadnienia z zakresu kształcenia literacko-kulturowego, językowego oraz tworzenia wypowiedzi z zakresu form egzaminacyjnych.

Cele programu

Nadrzędnym celem programu jest efektywne przygotowanie uczniów do egzaminu ósmoklasisty z zakresu języka polskiego.

Cele ogólne to:

• Zapoznanie uczniów z formą egzaminu ósmoklasisty.
• Wykształcenie umiejętności właściwej organizacji czasu  przeznaczonego na wykonanie zadań zamkniętych i otwartych.
• Ćwiczenie umiejętności rozwiązywania zadań  zamkniętych  i zadań otwartych.
• Doskonalenie sprawności czytania ze zrozumieniem, w  tekście potrzebnych informacji.
• Powtórzenie i utrwalenie najważniejszych pojęć, wiadomości potrzebnych na egzaminie.
• Rozwijanie umiejętności stosowania zdobytej wiedzy w praktyce
• Rozwijanie umiejętności logicznego wnioskowania, argumentowania, dostrzegania związków i zależności, formułowania samodzielnych sądów, potwierdzonych przykładami literackimi.
• Doskonalenie sprawności redagowania poznanych form wypowiedzi pisemnej.
• Zwiększenie motywacji do nauki, wzmocnienie wiary we własne możliwości.
• Kształtowanie nawyków porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania.
• Rozwijanie umiejętności rzetelnego korzystania ze źródeł wiedzy, w tym stosowania cudzysłowu, przypisu.

Uczeń potrafi:

• zrozumieć polecenie do zadań oraz wskazywać właściwa odpowiedź,
• planować własną pracę, gospodarować czasem oraz pogłębiać swoją wiedzę przedmiotową,
• czytać ze zrozumieniem różnorodne teksty i wykonywać zadania zamknięte oraz zadania otwarte związane z przeczytanym tekstem,
• rozpoznawać rodzaje literackie oraz ich charakterystyczne cechy,
• odczytywać znaczenia dosłowne, przenośne, symboliczne różnych tekstów kultury,
• samodzielnie interpretować przeczytany tekst,
• określić nadawcę i odbiorcę tekstu,
• wykorzystywać wcześniej zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań zamkniętych  i otwartych,
• wyszukiwać potrzebne informacje oraz cytować odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego,
• interpretować dzieło sztuki,
• rozpoznawać gatunki dziennikarskie(np. reportaż, artykuł),
• argumentować, wnioskować, polemizować,
• formułować pytania do tekstu,
• wykorzystywać w interpretacji różne konteksty(np. historyczny, społeczny),
• tworzyć krótsze i dłuższe formy wypowiedzi obowiązujące na egzaminie oraz dokonywać przekształceń na tekście cudzym (np. parafrazować, streszczać),
• odróżniać mowę zależną i niezależną oraz przekształcać je,
• rozróżniać wypowiedzenia,
• rozpoznawać i tworzyć imiesłowy oraz poprawnie je stosować,
• rozumieć mechanizmy z zakresu fonetyki oraz rozbieżności między mową a pismem,
• rozpoznaje wyrazy podstawowe, pochodne, rodzinę wyrazów,
• wyróżnia różne odmiany języka ( ogólnonarodowy, regionalny, środowiskowy),
• wykorzystuje wiedzę z zakresu ortografii i interpunkcji w praktyce.

Zadania, formy i sposoby realizacji

Lp.	Zadania/temat zajęć	Zagadnienia	Formy i sposoby realizacji	Ilość godzin
1.	Spotkanie organizacyjne	Przedstawienie planu zajęć, wymagań egzaminacyjnych dla ósmoklasisty, celów, sposobu pracy.	Informator CK; opis egzaminu; rodzajów zadań zasad oceniania.	1
2.	Najstarsze źródła literackie	Biblia, mity; znaczenie symboliczne poszczególnych motywów, określanie problematyki, objaśnianie sensów przenośnych, podawanie przykładów  frazeologizmów oraz  wykorzystywanie ich w swoich wypowiedziach.	Streszczenie ustne pisemne, zadania, zamknięte, rozsypanka frazeologizmów.	2-3
3.	Pojęcia teoretyczno-literackie	Rozpoznawanie rodzajów literackich ,określanie  ich charakterystycznych cech, rozumienie specyfiki utworów przynależnych do epiki , liryki i dramatu	Rozpoznawanie wytworów i dzieł poszczególnych kultur na wybranych przykładach.	2-3
4.	Gatunki literackie	Znajomość podstawowych cech czytanych utworów; rozpoznawanie ironii i jej funkcji, określanie funkcji różnych środków stylistycznych w utworze.	Ćwiczenia                 z rozpoznawania podstawowych pojęć, zadania testowe.	4
5.	Gatunki publicystyczne	Dostrzeganie różnicy między literaturą piękną a publicystyką, rozpoznawanie gatunków dziennikarskich i ich podstawowych cech.	Ćwiczenia                z rozpoznawania podstawowych pojęć, zadania testowe zamknięte i otwarte.	2
6.	Formy wypowiedzi	Tworzenie wypowiedzi z uwzględnieniem określonych cech formy oraz wskazanego polecenia, stosowanie funkcjonalnej kompozycji, konsekwentnej narracji, uporządkowanych wydarzeń, argumentów pogłębionych przykładami.	Ćwiczenia               w tworzeniu spójnej, dłuższej wypowiedzi pisemnej (egzaminacyjnej).	4
7	Czytamy i odczytujemy	Rozumienie utworu literackiego oraz innych tekstów kultury, dostrzeganie wartości etycznych, czytanie tekst na poziomie dosłownym i przenośnym; rozróżnianie faktu od opinii, odróżnianie informacji ważnych od drugorzędnych; dostrzega relacje między tytułem a treścią.	Ćwiczenia określające tematykę oraz problematykę tekstu. Wyszukiwanie informacji wyrażonych wprost lub pośrednio.	3
8	Podstawowe składniki języka	Rozumienie mechanizmów fonetycznych oraz rozbieżności między mową a pismem; rozpoznawanie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych; sylab otwartych i zamkniętych; wskazywanie akcentu wyrazowego i zdaniowego.	Ćwiczenia                  z rozpoznawania podstawowych pojęć, zadania testowe zamknięte    i otwarte.	2
9.	Rodzaje wypowiedzeń	Rozpoznawanie wypowiedzeń, równoważnika zdania, zdań złożonych współrzędnie, podrzędnie, wielokrotnie.	Zadania testowe, ćwiczenia praktyczne w konstruowaniu różnych typów wypowiedzeń.	2-3
10.	Formy użytkowe	Rozpoznawanie form  użytkowych, perswazji i manipulacji, określanie ich funkcji.	Ćwiczenia w redagowaniu krótszych form użytkowych ,         np. zaproszenia, ogłoszenia, powiadomienia, podania.	2-3
11.	Tekst ikoniczny	Interpretacja tekstu kultury;  sposobów przedstawiania postaci na obrazie; ocena wartości użytego symbolu.	Ćwiczenia w opisie i interpretacji różnych tekstów ikonicznych.	2
12.	Literackie obrazy życia; wędrówka   po motywach literackich	Rozpoznawanie motywów literackich, elementów świata przedstawionego; znajomość tekstów literatury z Podstawy Programowej; umiejętność mówienia o nich; formułowanie własnego stanowiska; dostrzeganie środków wyrazu użytych w tekście kultury; utrwalenie treści fabularnych.	Zadania testowe; redagowanie wypowiedzi ustnych i pisemnych; dyskusja.	3
13.	Ortografia                  i interpunkcja           w praktyce	Utrwalenie zasad ortograficznych     i interpunkcyjnych; zna reguły          i wyjątki.	Ćwiczenia praktyczne; uzupełnianie ortogramów, znaków przestankowych       w cudzym i swoim tekście.	2
15.	Kształt rozprawki	Tworzenie logicznej                          i uporządkowanej wypowiedzi; stosowanie właściwej, graficznie wyodrębnionej kompozycji; funkcjonalne wykorzystanie tekstów kultury; argumentowanie, wnioskowanie; rozróżnianie przykładu i argumentu.	Ćwiczenia redakcyjne pracy egzaminacyjnej; przykładowe formy wypowiedzi.	3-4
16	O pisaniu opowiadania	Znajomość zasad formy wypowiedzi; stosowanie funkcjonalnej narracji trzecioosobowej lub pierwszoosobowej; twórcze wykorzystanie treści utworów literackich.	Ćwiczenia redakcyjne pracy egzaminacyjnej; przykładowe formy.	2
17.	Pisemne formy argumentacyjne	Redagowanie przemówienia; posługiwanie się środkami językowymi typowymi dla tej formy ( pytanie retoryczne, wykrzyknienia); rozróżnianie i wskazywanie środków perswazji.	Ćwiczenia redakcyjne pracy egzaminacyjnej; przykładowe przemówienia.	2
18.	Sposoby widzenia świata w liryce	Rozpoznawanie środków stylistycznych wykorzystanych     w utworze i ich funkcji; odczytywanie tekstu na poziomie dosłownym i przenośnym; określanie roli tytułu w kontekście całego utworu.	Ćwiczenia                w  odczytywaniu       utworu lirycznego; interpretacja.	2-3
19.	Ćwiczenie czyni mistrza	Tworzenie planu twórczego własnej wypowiedzi pisemnej.	Ćwiczenia w redagowaniu planu  form egzaminacyjnych.	2
20.	Sprawdź się !	Czytanie ze zrozumieniem  różnych tekstów kultury.	Ćwiczenia w rozwiązywaniu zadań  egzaminacyjnych.	2
21.	Próbny egzamin	Egzamin		2
22.	Omówienie egzaminu	Poprawa, omówienie		2

Sposoby osiągania celów

• Rozwiązywanie przykładowych zadań egzaminacyjnych.
• Ćwiczenia utrwalające poprzez przygotowywanie prezentacji multimedialnych.
• Ćwiczenia w rozpoznawania różnych tekstów kultury.
• Praca z tekstem ikonicznym.
• Ćwiczenia indywidualne utrwalające wiedzę z zakresu języka polskiego.
• Prezentowanie efektów swojej pracy na forum grupy.

Ewaluacja

W wyniku realizacji programu  uczeń powinien radzić sobie z egzaminem  ósmoklasisty w zakresie języka polskiego z dobrym skutkiem. Systematyczne i aktywne uczestniczenie w zajęciach na pewno pozwoli mu na utrwalenie wiedzy oraz udoskonalenie umiejętności z zakresu przedmiotu, a ponadto na rozwinięcie zdolności rozumienia tekstów kultury,  co jest ważnym aspektem egzaminacyjnym.

mgr Marzena Krasuska